ZoSan & Co

Uren heb ik op internet gezocht hoe je zelf een penant of ook wel een poer genoemd kan bouwen. Helaas kwam ik niet veel verder dan een paar sites die zelf aanbieden om deze voor jou te bouwen, maar die hadden geen van allen tijd of kwamen met een prijs waar je steil van achterover slaat. Wel kwam ik een paar tips en werktekeningen tegen op diverse fora en websites, maar geen enkele site die mij een duidelijke uitleg kon geven. Al deze informatie van de diverse fora en andere websites heb ik samengevoegd en het resultaat kan je terugvinden in dit blog, zodat je zelf kan bekijken of je deze stap ook durft te nemen om zelf een penant te metselen.

Wat is een penant?

“Penant: 1) Dam 2) Deel van een kruiskozijn 3) Metselwerk naast raam of deurkozijn 4) Muurdam 5) Muurstijl tussen twee openingen 6) Muurvak 7) Muurvak tussen twee vensters 8) Muurvlak tussen twee vensters 9) Muurvlak tussen vensters 10) Penantspiegel 11) Pilaar 12) Scheidingswand 13) Steunpijler 14) Steunpilaar”

Wanneer je het woord penant intikt in Google zal je bovenstaande omschrijvingen treffen, in dit blog heb ik het over de pilaar versie van een penant; een gemetselde pilaar die meestal aan het begin van een oprit staat, zowel links als rechts van een oprit. Soms zit er een bel/intercom op en ook wel eens een ingebouwde brievenbus. Ook zie je aan sommige penanten een hekwerk. Wij hebben ons alleen bezig gehouden met “vrijstaande” penanten zonder hekwerk er aan vast.

Stappenplan

De volgende stappen hebben wij gedaan om tot een mooi resultaat te komen.

Tip: doe deze klus bij mooi en droog weer, denk aan de periode april t/m september!

Wij bedachten deze klus rond november te gaan doen, maar door het koude weer en veel regen lag de klus regelmatig stil. Zo kan je niet lekker graven in een bevroren zandlaag, is betonstorten en metselen bij regen en onder de 5 graden ook niet aan te raden en voegen is ook een klus voor bij droog weer!

• Stap 1: Uitgraven van een diep en voldoende ruim gat.
• Stap 2: Het maken van bekisting en bewapening voor de betonlaag (fundering van de pilaar)
• Stap 3: Storten van het beton
• Stap 4: Het metselen van de pilaar/penant (en het goed leggen van de elektra)
• Stap 5: Het voegen van de pilaar
• Stap 6: Elektra afwerken en het plaatsen van de paalafdekker.

Stap 1: Het uitgraven voor de fundering

Het uitgraven van de locatie waar de pilaren moeten komen is erg belangrijk. De fundering (betonlaag) moet namelijk op de vorstgrens geplaatst worden. De vorstgrens is de gronddiepte tot waar de grond in de winter kan bevriezen. Deze grens bevindt zich op een diepte van zo’n 60 centimeter. Als de grond onder een gebouw of object met fundering op staal/beton bevriest en vervolgens ontdooit, dan wordt de vloer iets opgetild en kan de vloer scheef terugzakken, dus ook jouw pilaar in dit geval.

Dus er moest een gat van 60cm diep gegraven worden. Omdat de pilaar zelf zo’n 55x55cm was, was het handig om de kuil een afmeting te geven van 70x70cm. Dan heb je ook wat werkruimte over.

• 

Stap 2: Plaatsen van de bekisting en de bewapening

Om een sterke fundering te krijgen is het verstandig om in plaats van bijvoorbeeld snelbeton een bekisting te maken voor beton met bewapening. Er komt toch een flink gevaarte op te staan. De bekisting hebben wij gemaakt van gewoon vuren houten planken met een hoogte van 20cm. De hoogte van het gewapende beton hoefde maar 20cm te zijn, dus de bak hoefde dat ook maar te zijn. Om er voor te zorgen dat de grond het water niet onttrekt aan het beton hebben we om de bekisting aan de onderkant plastic vastgemaakt.

Na het plaatsen van de bekisting zijn er twee stenen ingelegd met daarop twee staalmatten op maat met daartussen v-vormige verhogers van staaldraad. Zo zorg je ervoor dat er ook ruimte onder de eerste staalmat én tussen de staalmatten blijft waar het beton naartoe kan vloeien.

• 

• 

• 

• 

• 

Stap 3: Fundering storten

De volgende stap is eigenlijk een vrij eenvoudige, mits de temperatuur boven de 5 graden is en het niet al te hard gaat regenen. Het storten van de fundering. Wij hebben gewone betonmortel (zakken van 25 kilo) van de Hornbach gebruikt. De bekisting is 20cm hoog en 60x60cm breed/lang. Hiervoor heb je per fundering zo’n 0,072m3 klaargemaakte betonmortel nodig. (circa 6 zakken van 25 kilo).

Om de betonmortel te maken heb je verder water nodig een speciekuip en een mixer om de mortel goed te kunnen mengen. Wij hebben met een krachtige accuboormachine gemixed, zodat je de snelheid van mixen enigszins in de hand hebt. Een boormachine aan een snoer draait vaak te snel en dan vliegt het uit de speciekuip.

Wanneer de betonmortel klaar is giet je deze in het gat en zorg je dat het zo egaal mogelijk uit kan harden. Je kan met een stokje erin prikken om lucht uit de samenstelling te krijgen en het glad te kunnen krijgen.

• 

• 

• 

Stap 4: Het metselen van de penant/pilaar

Zodra het beton goed uitgehard is, denk aan zo’n twee weken, dan kan je gaan metselen! Ook nu is het weer belangrijk dat het niet te koud is, en niet dagen met regen verwacht worden.

Wij hebben gebruik gemaakt van een stelpilaster om het vierkant enigszins ook een vierkant te laten zijn. We zijn geen ervaren metselaars en dan zijn stelpilasters onmisbaar. Bij deze zat gelijk een vierkant frame waarbinnen wij de rand konden metselen. Achteraf hadden we de stellage niet helemaal correct opgebouwd en hadden we aan alle kanten scheerlijnen moeten gebruiken, maar zo ging het best goed eigenlijk.

De stenen hadden we tijdens de bouw van onze woning al apart gehouden (een extra pallet bij de aannemer mee laten leveren) zodat we zeker stenen uit dezelfde batch zouden hebben als die van ons huis. De stenen hebben al die tijd buiten gelegen, dus vooraf flink nat maken was niet nodig. Als metselmortel gebruikten we gewoon de metselmortel van Beamix die in vrijwel elke bouwmarkt te koop is.

• 

• 

• 

• 

Tip: Zorg er gelijk voor dat je elektra-kabels in de pilaar hebt verwerkt en dat de kabel(s) binnen in lang genoeg zijn zodat je staand de elektra kunt koppelen en afmonteren. Altijd handig mocht je verlichting op de paal willen aanbrengen of een deurbel, zoals een RING. Tevens hebben wij ook op de pilaren stopcontacten aan de buitenzijde aangebracht, altijd handig rond de kerstperiode voor extra verlichting.

En ook bij het klussen gaat er wel eens wat mis, onze eerste pilaar bleek toch wat schreef te staan in vergelijking met de tweede pilaar, omdat we de stelpilaster eerst niet strak genoeg hadden staan. Gelukkig hadden we een overvloed aan stenen, dus afbreken en gewoon weer opnieuw beginnen. Een stukje van de verkeerde pilaar hebben we bewaard (zie foto hieronder) om op dit model proefstukjes te maken om de juiste voegkleur te bepalen.

Stap 5: Het voegen van de penant/pilaar

En dan komen we steeds meer bij het uiteindelijk resultaat! Maar gelijk ook bij een lastig klusje, het voegen van de pilaar. Om eerlijk te zijn viel mij dit deel best een beetje tegen. Ons huis is gevoegd middels een volplat geborstelde voeg, gelukkig wel een van de varianten die als amateur best te doen is, maar dan nog is het echt wel een dingetje.

De grootste moeilijkheid bij ons zat hem in het vinden van de juiste kleur voeg. Op de aanneem documentatie van onze woning staat dat de voeg een kleur heeft van 100% wit, maar ja daar zit behoorlijk wat verschil in. Wij hebben daarom gewoon diverse zakken en merken voegmortel gekocht en op ons testpilaartje gesmeerd. Uiteindelijk bleek de voegmortel van Beamix , gebroken wit, het beste in de richting te komen. (Helaas hadden we maar 1 zak ingekocht en bleek deze 25 kilo zak op 4 kilo na net te weinig en een nieuwe zak weken niet te vinden/leveren, ook dat hoort bij klussen!)

Belangrijk is dat de voegmortel niet te droog, maar zeker ook niet te nat is. Enkele Youtube filmpjes hebben mij hierbij goed geholpen. Verder is een voegspijker erg aan te bevelen! En ook bij deze klus is het belangrijk dat het minimaal 24 uur niet gaat regenen!

• 

• 

• 

Stap 6: Elektra en de paalafdekker

En dan echt de laatste stap! De verlichting bevestigen op de pilaren, ook hebben we er stopcontacten aan bevestigd en als finishing touch de gave paalafdekker van blauw hardsteen!

Elektra hebben we binnen in de paal zitten in een box zodat het echt vocht en vorstvrij ligt, ook al zijn alle draden geschikt voor buiten. Denk ook nog even aan een paar condens(afvoer) gaatjes onderin een dergelijke box zodat er binnenin geen vocht ophoopt. Als de pilaar eenmaal staat kun je niet makkelijk even een kabel van onderin strippen, koppelen of pakken, dus zorg dat de stugge buitenkabel lang genoeg is en dat je – het liefst staand – de afmontage binnenin kunt doen.

• 

• 

Wanneer de elektra goed aangesloten is en alles werkt dan kan eindelijk de paalafdekker erop! De paalafdekker hebben we kant en klaar gekocht bij slimbestraten.nl. Hij is gemaakt van blauw hardsteen en heeft een “diamantkop”. Je kan deze paalafdekkers laten bezorgen, maar ik wilde ze graag ophalen om ook de mooie showroom van slimbestraten te kunnen zien. De paalafdekkers werden netjes in mijn auto gelegd! Thuis hebben ze nog wel even in onze garage gelegen, maar inmiddels liggen ze te shinen als blikvangers aan het begin van onze oprit.

• 

• 

• 

• 

Eindresultaat van onze penanten/pilaren

• 

• 

• 

• 

Nu nog wat kleine dingen er omheen afwerken en dat de gemeente eindelijk hun deel in de straat af gaat maken (groen en bestrating) en we zijn helemaal klaar!

Hebben jullie vragen over deze klus of een opmerking laat het gerust weten in de comments!